Tìm hiểu về Geisha

Geisha có nguồn gốc là những người phụ nữ múa phục vụ cho các võ sĩ hồi thế kỉ thứ 11. Geisha được dạy một số kỹ năng biểu diễn như múa, hát, đánh đàn shamisen, cắm hoa, mặc kimono, trà đạo, thư pháp, nghệ thuật phục vụ rượu và cách tiếp chuyện..Thậm chí các geisha ngày nay còn phải học tiếng Anh và máy tính nữa. Những nơi tập trung nhiều geisha thì gọi là hanamachi. Hanamachi thường ở gần các ngôi đền, nơi có nhiều các quán trà đạo (ochaya), bởi vì các geisha phục vụ chủ yếu là ở các quán trà này.

Do ngày này không có mấy người chịu đựng nổi sự khắt khe của quá trình rèn luyện để trở thành geisha nên số lượng geisha có xu hướng ngày càng giảm. Những cô gái muốn trở thành geisha sẽ được giới thiệu tới bà chủ của quán trà đạo. Bà chủ của quán trà (okami) sau đó sẽ nói chuyện với cha mẹ cô gái, và giải thích cho họ về quá trình đạo tạo geisha. Khi đã được chấp nhận, cô gái sẽ dọn vào ở ngay trong quán trà và bắt đầu quá trình đào tạo khắc nghiệt. Một điều cần thiết nữa là cô gái buộc phải tốt nghiệp cấp 2 trở lên. Một khi đã chọn nghề này, cô gái phải theo nó ít nhất là 5, 6 năm. Sau khoảng nửa năm học tập, cô sẽ trở thành 1 young geisha, gọi là " maiko " . Maiko thường đi theo hộ tống các geisha khi họ đi phục vụ khách để học hỏi thêm về kinh nghiệm. Các maiko hay mặc kimono có màu sắc sặc sỡ có ống tay áo rất dài. Thường khi 20 tuổi, các maiko sẽ phải quyết định liệu mình có tiếp tục công việc để trở thành 1 geisha hay không? Nếu kết hôn, thì các maiko buộc phải từ bỏ nghề. Sẽ có một nghi lễ nhỏ gọi là " erigae " (có nghĩa là đổi áo) khi maiko trở thành một geisha.

Nếu một khách hàng muốn có một geisha phục vụ cho bữa trà hoặc bữa tiệc, họ phải liên hệ với bà chủ quán okami. Sau đó okami thông báo lại với người quản lý, và người này chịu trách nhiệm gửi geisha đến nơi khách hàng yêu cầu. Cần chú ý rằng bạn chỉ được phép vào ochaya một khi bạn được một khách hàng quen của ochaya giới thiệu. Ochaya không giao dịch với các khách hàng mới nếu không có lời giới thiệu trước. Giá của một bữa tiệc có geisha phục vụ khác nhau tuỳ theo số lượng geisha, đồ ăn, đồ uống v.v.v. Tuy nhiên với $150 bạn có thể có một bữa tiệc nhỏ với geisha chừng 2 tiếng đồng hồ.

Hiện tại ở Nhật Bản, Kyoto là nơi tập trung nhiều geisha nhất.

Kimina năm nay 23 tuổi. Cô sống tại Kyoto và làm nghề geisha. Theo truyền thống, geisha là một kỹ nữ, có thể hát, múa, nói chuyện với các khách trả tiền mà chủ yếu là đàn ông.

"Lần đầu tiên tôi nhìn thấy một maiko, tức là một geisha tập việc, trên vô tuyến khi tôi còn học tiểu học, tôi nghĩ: Chà, chị ấy trông như là cô công chúa. Tôi đã phải thuyết phục mẹ tôi rằng đây là một nghề nghiệp thực sự. Thế nhưng cha tôi thì cứng rắn lắm và chúng tôi đã phải nói dối cha tôi."

Để trang điểm cần tới nửa tiếng đồng hồ, sau đó là đội tóc giả và một người tới giúp geisha mang áo kimono. Cần có bàn tay đàn ông thì mới có thể thắt chặt áo kimono được. Geisha mang tóc giả bởi vì với kiểu tóc bới như vậy cần có tóc dài mà thời nay khó có thể giữ được.

Nghề của tôi là mua vui cho các khách mời tới nhà hàng, khách sạn. Tôi phải rót đồ uống, rồi ca hát cho họ nghe. Tôi thích chơi đàn shamisen.

Tôi phải thường xuyên đọc báo và xem truyền hình để cập nhật thông tin thì mới có thể nói chuyện vừa tai khách hàng. Một số quán thời nay không có phòng khách kiểu Nhật thế nên người ta thích tới những chỗ có geisha để thấy lại kiểu cách sống hồi xưa.

Kimina được bà Tamae, 67 tuổi, chăm sóc và quản lý. Kimina phải làm maiko trong ba năm rưỡi, sau đó đã hành nghề geisha được cũng ba năm rưỡi nữa.

Geisha là người phụ nữ có thể nói là hoàn hảo. Một người vợ thì lại khác, khi chồng bà ta về nhà, bà ta có thể bận rộn mà quên không ra đón chồng. Nhưng geisha thì dù có làm việc gì cũng ngừng lại, tới đón khách và làm mọi chuyện để vừa lòng khách.

Người geisha sẽ lắng nghe mọi chuyện và nói chuyện về bất cứ chủ đề gì. Đôi khi khách hàng nói về một chuyện quá thiên về kỹ thuật thì lúc đó cũng khó hiểu đấy.

"Tôi tự nhủ, phải nghe mà học hỏi. Nhưng đôi khi cũng khó lắm!"

"Thế nhưng nếu khách muốn chạm vào người tôi, thì tôi sẽ gọi má mì và bà ấy sẽ bước vào, nói đùa một câu đại loại như: Ồ, xin cậu ngồi dịch sang phía tôi đây, để không khí bớt phần nặng nề. Chúng tôi không được phép ngủ với khách".

Tôi muốn lấy chồng một lần xem sao. Hiện giờ tôi không có bạn trai và tôi rất muốn tìm bạn. Nhưng ban ngày tôi phải đi học, còn ban đêm thì đi làm, thế cho nên chẳng có lúc nào. Nhiều khi tôi gặp các anh khá đẹp trai thế nhưng tôi lại không được phép cung cấp số điện thoại của mình cho họ.

Đa số các khách hàng đều kể với gia đình họ khi tới thăm geisha. Đôi khi tôi gặp cả gia đình. Tôi nghĩ các bà vợ cũng không phản đối, họ biết là không có đe dọa gì. Các ông sẽ chẳng bao giờ có quan hệ với geisha cả.

TRONG THẾ GIỚI GEISHA

Tuyết rơi trên các con phố hẹp ở Gion, cố đô Kyoto của Nhật, song không khí trong phòng trà Harutomi lại ấm áp với hơi rượu sake, áo lụa sột soạt và giọng hát ngọt ngào của ba cô geisha nhảy múa quanh một nhóm các quý ông.
Các cô geisha mặc áo kimono truyền thống. Khuôn mặt họ được trang điểm kỹ càng và búi tóc trang trí rất cầu kỳ. Họ nhảy các điệu múa truyền thống để quyến rũ những quý ông ngồi xung quanh. Tất nhiên, hóa đơn cho một đêm ở các phòng trà như thế này không hề rẻ, có thể lên tới hàng trăm thậm chí hàng ngàn đôla.
Cô gái trẻ nhất trong ba người là Miehinna, 17 tuổi. Cô là một maiko hay còn gọi là geisha tập sự. Miehinna phải mất 3 năm nữa mới được công nhận là geisha. Cô đang tìm một người bảo trợ, một người đỡ đầu giàu có sẽ trả tiền, chăm nom và thậm chí có thể lấy đi trinh tiết của cô.
Trong thời kỳ hoàng kim, ở Gion có nhiều quán rượu và phòng trà hoàn toàn do phụ nữ điều hành. Các cam kết xã hội như hôn nhân, thậm chí quan hệ gia đình, không có mấy ý nghĩa ở đây. Nơi này cũng là một trong những khu vực hiếm hoi trên đất Nhật mà các bé gái sinh ra ngoài giá thú được coi trọng. Giờ đây, số geisha và maiko ở Gion đã giảm từ 2.000 người (những năm 1920) xuống còn khoảng 200 người.
Để có thể bước chân vào một phòng trà, bạn phải được giới thiệu. Việc giữ bí mật về thế giới của họ rất quan trọng. Và cho dù thời của những quý ông giàu có muốn thu nhận một geisha để khẳng định vị thế trong xã hội đã qua đi, kiểu quan hệ này vẫn tồn tại. "Lý tưởng nhất là có một người đàn ông lớn tuổi giàu có sẵn sàng đỡ đầu nhưng lại không muốn ngủ với con bé", Noriko Wakabayashi, "mẹ" của Miehinna, chịu trách nhiệm dạy dỗ cô, nói.
Giống như các geisha ở Nhật, Wakabayashi đã đọc cuốn Hồi ức một geisha của Arthur Golden. Trong cuốn sách, tác giả có nói tới tục lệ bán trinh tiết của các cô maiko cho một vị khách.
"Chúng tôi không đấu giá trinh tiết của các cô gái”, Wakabayashi nói nhưng thêm rằng Miehinna không được chọn người mà cô bé sẽ trao trinh tiết. "Việc đó sẽ do tôi hoặc người đỡ đầu của con bé quyết định. Tất nhiên, không phải là geisha không hề có quyền như ngày xưa. Nếu không thích người đàn ông này, cô ấy có thể từ chối".
Nếu như Miehinna phải lòng một chàng trai bằng tuổi thì sao? "Điều đó không thể xảy ra”, bà khẳng định. “Cô ấy không phải là học sinh. Miehinna sống ở đây và hiểu rõ trách nhiệm của một maiko cũng như những luật lệ trong thế giới chúng tôi".
Trong Hồi ức một geisha, Sayuki, do Chương Tử Di thủ vai, bị gia đình bán, buộc làm geisha vì quá nghèo. ây là trường hợp thường thấy trong xã hội Nhật trước khi kinh tế nước này vươn lên. Giờ đây, Miehinna, giống hàng trăm cô gái Nhật, tự nguyện trở thành maiko. "Tôi có cơ hội tiếp xúc với nhiều người thú vị và được học hành, khám phá", cô nói.
Cô chưa từng tâm sự với bạn bè về công việc này và bạn cô cũng không hề hỏi. "Họ chẳng thể nào hiểu nổi thế giới của chúng tôi", Miehinna nói.
Ngày nay tại Nhật người ta vẫn tranh cãi về việc như thế nào mới gọi là một geisha đích thực. Đặc biệt là khi nhắc tới những nơi như Atami, thị trấn du lịch ở tây nam Tokyo. Có tới 300 geisha làm việc ở Atami, có hàng chục cô gái luôn sẵn sàng chờ đón những chiếc xe buýt đầy khách du lịch tới xem họ thể hiện các điệu múa truyền thống.
Một geisha giỏi làm việc ở Atami có thể kiếm được 70.000 USD hoặc hơn thế trong một năm. Trừ các khoản như trang điểm, áo kimono trị giá khoảng 12.000 USD gửi cho hiệp hội, lượng tiền các cô có được vẫn nhiều hơn những người làm việc văn phòng. Nhiều người còn làm thêm để nâng cao thu nhập.
Cô Hotaru, hành nghề geisha được 17 năm, cho hay quan hệ với khách hàng là một cách kiếm thêm. "Cũng tùy từng người", cô nói. "Những gái điếm bình thường không thể từ chối khách hàng nhưng geisha có thể quan hệ với ai mà họ thấy thích".
Trong khi đó, các cáo buộc cho rằng geisha là giống những cô gái bán thân đã khiến người theo chủ nghĩa truyền thống nổi giận. "Hoàn toàn không hề có chuyện đó”, Komani, 56 tuổi, geisha thế hệ thứ 3 và đã lấy chồng được 30 năm, khẳng định. “Điều đó có thể xảy ra trong quá khứ nhưng giờ thì không hề tồn tại".
"Nhiều cô gái trẻ muốn gia nhập hàng ngũ geisha nhưng họ phải học hành chăm chỉ trước đã. Quá trình đó phải kéo dài tới 10 năm hoặc hơn", bà nói.
Komani khẳng định rằng phụ nữ thời nay muốn trở thành geisha vì họ thấy công việc thú vị chứ không phải vì sẽ kiếm được nhiều tiền. Nhiều geisha ở Tokyo cũng đồng ý với bà. "Tôi không làm việc đó vì tiền", Seiko, 26 tuổi, nói.
Cô là geisha thuộc hàng top ở quận Asakusa nhưng chỉ kiếm được 165 USD trong hai giờ làm việc, bằng 75% so với đồng nghiệp. “Tôi bị cuộc sống của geisha quyến rũ. Nó cũng khác các công việc bình thường. Bạn không thể biết sẽ được gặp ai. Có thể, vị khách đó là người rất nổi tiếng trên truyền hình", cô nói.
Giống như những geisha thực thụ, Seiko luôn giữ bí mật về khách hàng. Năm 1989, một chính trị gia lớn đã sa cơ lỡ vận sau khi geisha tiết lộ quan hệ của họ. Việc cô nàng đi khắp nơi kể lể về câu chuyện này đã chứng minh cô không phải là một geisha chính hiệu.
Seiko có người đỡ đầu nào không? Cô cười khúc khích: "Có những người yêu mến geisha, muốn giúp họ ngày càng giỏi hơn và sẽ tài trợ cho họ". "Tôi không sống ở một căn hộ sang trọng do một người đàn ông nào thuê cho hay một cái gì đó tương tự thế", cô nói.
Keiji Chiba, người đứng đầu hội geisha ở Asakusa, giải thích: “Người đỡ đầu vẫn còn nhưng không phổ biến nữa. Chu cấp cho một geisha sẽ tiêu tốn của ông ta rất nhiều tiền. Kể từ khi kinh tế suy thoái, chẳng còn mấy quý ông có tiền phung phí như thế".
Liệu geisha có thể tồn tại khi không có những nhà tài trợ giàu có? "Thế giới geisha sẽ biến mất trừ khi họ thay đổi”, Mushiake, một sử gia nghiên cứu về geisha, nói. "Ai mà biết được họ sẽ làm gì để tồn tại cơ chứ?"

Sưu Tầm